Η θετική ανταπόκριση των ανθρώπων σε όσες συναντήσεις, εκδηλώσεις, ημερίδες έχουμε επιχειρήσει από το πρώτο συνέδριο και μετά καθιστούν σαφές ότι αυτή η προσπάθεια αγγίζει τους προβληματισμούς και τις αγωνίες αρκετών ανθρώπων. Είναι ακόμα εμφανές ότι υπάρχουν ανάγκες σε όλα τα επίπεδα για ζύμωση τόσο στο πώς φτάσανε τα πράγματα ως εδώ, όσο και στο πώς μπορούν να ανοιχτούν νέοι δρόμοι. Έχουν ακουστεί αρκετές σκέψεις, ενδιαφέρουσες ιδέες για τα επόμενά μας βήματα και για το δεύτερο συνέδριο και το χαρακτήρα του. Αντιλαμβανόμενοι τις παραπάνω ανάγκες και προβληματισμούς, ένας χαρακτήρας του δεύτερου συνεδρίου που θα συνδύαζε τόσο τη ζύμωση για βαθύτερη κατανόηση των αιτιών όσο και προτάσεις για καίρια ζητήματα μοιάζει συμβατός και χρήσιμος.

Την ίδια στιγμή υπάρχει και προβληματισμός για τα όρια της προσπάθειάς μας, για το πώς αυτά διευρύνονται και πώς μπορούμε να διεκδικήσουμε κάτι μεγαλύτερο. Ένα μεγάλο εγχείρημα που να είναι αυτόνομο, να έχει ανεξαρτησία από το υπάρχον πολιτικό σύστημα και να φωτίζει τις πλευρές ενός εναλλακτικού σχεδίου, μιας εναλλακτικής πρότασης που τώρα δεν υπάρχει. Το να τελεί κάνεις σε αυτή την απουσία (απουσία ενός εναλλακτικού σχεδίου) δεν είναι απλό πράγμα. Το να σου λείπουν οι κατευθυντήριες ή τα ζωντανά πετυχημένα παραδείγματα κάνουν το έργο πολύ πιο δύσκολο.

Πρέπει να σκεφτούμε όμως όσα καταφέραμε, που ήταν επίσης δύσκολα. Στο πρώτο συνέδριο αναδείξαμε, μεταξύ άλλων, ότι η γνώση μπορεί να γίνει κτήμα των πολλών που αγωνιούν. Δείξαμε ακόμα ότι όταν μια δουλειά γίνεται με μεράκι βρίσκει μάτια και αυτιά ανοιχτά. Συναντηθήκαμε και με ζωντανά κινήματα και πρωτοβουλίες. Αυτήν την πλευρά χρειάζεται να την ενισχύσουμε παραπάνω. Η συνάντηση κινημάτων και εγχειρημάτων αγωνιζομένων ανθρώπων μπορεί να λειτουργήσει σαν επιταχυντής, να τροφοδοτήσει την προσπάθειά μας και να διασυνδέσει αγωνιζόμενους και αγωνιούντες σε έναν κοινό τόπο.

Λέγοντας αυτό και με επίγνωση των δυσκολιών πρέπει να προσπαθήσουμε με σταθερά βήματα να απλώσουμε τις δικτυώσεις του Συνεδρίου σε όλη τη χώρα. Συνελεύσεις, εκδηλώσεις και καλέσματα που να δίνουν περιεχόμενο αλλά και βήμα σε μια πολιτική έκφραση που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει.

Το Συνέδριο για το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας, η προσπάθειά μας, βρίσκεται σε μια περίοδο αναζήτησης μορφών και ταυτότητας. Αρκετή συζήτηση γίνεται και για αυτή την πλευρά. Μέρος μιας ταυτότητας που χτίζεται είναι να βλέπει αυτά που την ξεκλειδώνουν και να κατανοεί τα όρια και τις αντιφάσεις της. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να δώσουμε χώρο για ζύμωση και προβληματισμό, να επεξεργαστούμε και εκεί που μπορούμε να παρουσιάσουμε θέσεις και προτάσεις για τα κομβικά ζητήματα της χώρας. Στο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πεδίο, στο πεδίο της παραγωγής και της αναγκαίας ανασυγκρότησης της, στο πεδίο του περιβάλλοντος. Αναπόφευκτα μπαίνει το ερώτημα, πώς προχωράς σε όλα αυτά; Τι χαρακτηριστικά χρειάζεται να έχει η κίνησή σου; Νομίζω η πορεία μας ως εδώ δείχνει ότι η σοβαρότητα και η καλή προετοιμασία σε ό,τι επιχειρούμε είναι σημαντικά στοιχεία. Μαζί με αυτά και η συμμετοχικότητα, να σκεφτόμαστε και να επιλέγουμε από κοινού. Η ανοιχτότητα, να μη φοβόμαστε την προσέγγιση από άλλους ανθρώπους που δεν έχουν κοινή αφετηρία με εμάς. Το παράδειγμα της ημερίδας που έγινε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη και η προετοιμασία της είναι ο προς μίμηση.

Χρειάζεται όμως και να ετεροπροσδιοριστούμε, να ορίσουμε αυτό που είμαστε ή θέλουμε να γίνουμε, αλλά και αυτό που δεν είμαστε ή δεν θέλουμε να είμαστε. Δεν έχουμε ανάγκη από προσωποπαγή σχήματα που έχουν αποτύχει πολλάκις στο παρελθόν, από υποκειμενισμούς που ταλαιπωρούν τόσο πολύ στην εποχή μας πολλές κινήσεις και συλλογικές προσπάθειες, από ιδιοτέλεια σε βάρος μιας κοινά διαπιστωμένης ανάγκης ή δουλειάς. Το παράδειγμα της κίνησης των Τεμπών με την πρωτοβουλία του Συλλόγου των συγγενών των θυμάτων είναι σημαντικό γιατι δείχνει ένα ακόμα στοιχείο που καθιστά μια κίνηση ελπιδοφόρα. Τον ακηδεμόνευτο χαρακτήρα, που έχουμε δει στην εποχή μας να χαρακτηρίζει μεγάλα και δυναμικά κινήματα και εγχειρήματα. Νομίζω ότι όλα αυτά συναποτελούν κατά κάποιο τρόπο το μεγάλο ζήτημα της ταυτότητας. Για να μπορεί η δική μας προσπάθεια να κάνει τα σταθερά βήματά της, να βάζει στόχους και να τους πετυχαίνει, χρειάζεται να προσδιορίσει και να κατακτήσει την ταυτότητά της. Δεν είναι ούτε δεδομένο ούτε απλό, αλλά είναι εφικτό αν το βάλουμε στο νου μας.

Η απουσία υποκειμένου και η τεράστια αυτή ανάγκη που φωνάζει στη συγκυρία που διανύουμε αναδεικνύει ότι όσο ωραία σχέδια και αν κάνει κανείς καλείται να απαντήσει στο ποιος; Στο τι; Ποιο εγχείρημα μπορεί να τα βγάλει εις πέρας, να μπορέσει να συνδεθεί με την υπαρκτή κοινωνική διαθεσιμότητα που πριν λίγες μέρες κατέκλυσε τις πλατείες και τους δρόμους; Ποιο εγχείρημα μπορεί να βγάλει την κοινωνία, όσους ζουν στο περιθώριο και κατακλύζονται από οργή αλλά και παραίτηση, από αυτό το αδιέξοδο; Η απάντηση βρίσκεται στους τόπους συνάντησης με αυτόν τον κόσμο, με αυτήν την κοινωνική διαθεσιμότητα. Οι δικτυώσεις μας να βρουν τρόπους και χώρους επικοινωνίας με όλο και περισσότερο τέτοιο κόσμο. Εκεί θα συναντηθούμε εμείς, εκεί θα συναντηθεί και το αναγκαίο με το εφικτό. Εκεί βρίσκεται το κλειδί της διεύρυνσης των ορίων της προσπάθειάς μας.

Χρειάζεται όμως και ένας κινητήριος μοχλός, ένα άλλο συστατικό που κάνει τη Θέληση πιο σημαντική από τους αριθμούς ή την Δύναμη (με τον τρόπο που την ορίζουν οι ισχυροί σήμερα), Είναι σημαντικό η Πολιτική, η έννοια του πολιτικού αγώνα στην εποχή του ξεπεσμού, να αποτελέσει μέρος της συζήτησης του δεύτερου συνεδρίου. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο ένοχο πολιτικό σύστημα μεταφράζεται συνεχώς σε αποστασιοποίηση και αποχωρητισμό, όσο η Ηθική συνεχίζει να παίρνει διαζύγιο από την Πολιτικη. Αυτό το θέμα και τις προεκτάσεις του χρειάζεται να το αναδείξουμε στην επόμενη μεγάλη μας συνάντηση και να εμβαθύνουμε σε αυτό